4.2 PUNCA-PUNCA
BERLAKUNYA RUSUHAN KAUM DAN ETNIK
4.2.1 Dasar Pecah & Perintah Penjajah
Inggeris
Disebabkan oleh dasar
“pecah dan perintah” yang diamalkan oleh British telah menyebabkan berlakunya
rusuhan etnik di Tanah Melayu. Dasar yang mengamalkan konsep pecah dan perintah
merupakan satu tindakan yang berkesan diamalkan oleh penjajah British
menyebabkan wujudnya jurang antara kaum sama ada dari sudut ekonomi dan juga
pola penempatan kaum. contohnya orang-orang Cina tinggal di bandar-bandar
menjalankan perniagaan dan juga di kawasan-kawasan lombong sebagai pelombong
dan kaum cina memiliki aset yang paling tinggi dalam ekonomi masyarakat
Malaysia. Sementara orang-orang Melayu tinggal di luar bandar bekerja
sebagai petani atau nelayan kecil. Manakala kaum India kebanyakannya pula
sebagai buruh kasar kerajaan dan pekerja di ladang. Pada hakikatnya kegiatan
ekonomi orang-orang Melayu dan India adalah bercorak sara diri. Keadaaan ini
menyebabkan kedudukan ekonomi masyarakat bumiputera khususnya Melayu menjadi
lemah dan ketinggalan. Corak penglibatan ekonomi antara kaum dalam kegiatan
ekonomi yang berbeza telah menjadikan kedudukan sosio-ekonomi mereka tidak
seimbang.
British mengamalkan dasar pecah dan perintah ini bertujuan untuk menyekat
ketiga-tiga kaum ini daripada bersatu padu, British menyedari bahawa sekiranya
tiga kaum utama ini bersatu maka akan menyebabkan kepentingan dan sumber
ekonomi mereka akan terjejas. Masyarakat Melayu terdiri dari
petani dan nelayan di kampung, masyarakat
Cina pula telah mewarisi perniagaan secara
turun temurun dan tinggal di bandar
manakala masyarakat India bekerja sebagai penoreh
getah dan tinggal di estet. Dasar ini
telah berjaya direalisasikan bagi mewujudkan
kelompok-kelompok etnik yang berdasarkan kegiatan
ekonomi yang tinggal dalam kelompok
masing-masing. Kesannya, interaksi antara kaum
hanya terbatas di pasar sahaja. Ini melahirkan
perasaan prasangka antara kaum yang telah mengapi-apikan lagi tercetusnya
sentimen 13 Mei 1969.
Keadaan seperti ini menyebabkan hubungan atau komunikasi antara kaum di Tanah
Melayu menjadi terbatas suatu ketika dahulu. Bagi penjajah British keadaan
seperti ini juga sudah memadai bagi mengukuhkan kedudukan serta mengekalkan
kuasa mereka. Suasana yang tidak seimbang ini telah berlanjutan sekalipun
negara telah mencapai kemerdekaan.
Bahkan suasana sosio-ekonomi yang tidak seimbang itu semakin melebar akibat
daripada penekanan yang berlebihan terhadap pertumbuhan ekonomi tanpa
menghiraukan ketidakseimbangan sosio-ekonomi dalam masyarakat Malaysia.
Perkembangan rumit yang melibatkan kelas dan kaum ini akhirnya
telah membawa kepada meletusnya peristiwa 13 Mei 1969. Kerajaan yang sedar
akan keresahan dan perasaan tidak puas hati yang berlaku antara kaum tidak
seyharusnya dibiarkan. Berikutan inilah lahirnya Dasar Ekonomi Baru (DEB) yang
dilancarkan pada tahun 1971 sebagai usaha untuk memulihkan keadaan. Latar
belakang pendidikan yang berbeza juga telah dikaitkan sebagai punca yang
membawa kepada meletusnya peristiwa 13 Mei.
4.2.2 Latar Belakang Pendidikan Yang Berbeza
Semasa dasar penjajahan British, Tanah Melayu tidak mempunyai sistem pendidikan
yang jelas, penjajah British tidak mengambil peduli tentang dasar pendidikan
yang lahir di Tanah Melayu, mereka hanya mengambil berat dan memajukan sekolah
aliran Inggeris dengan pelbagai kemudahan prasarana yang serba sempurna. Latar
belakang pendiikan yang berbeza juga telah dikaitkan sebagai punca yang membawa
kepada sifat perkauman diantara ketiga-tiga etnik ini semakin menebal. Hal ini
berlaku apabila sistem pendidikan yang wujud di Tanah Melayu sebelum merdeka
terbahagi kepada empat aliran mengikut kaum iaitu sekolah Melayu, Cina, India
dan Inggeris. Kempat-empat aliran ini mempunyai kurikulum yang tersendiri dan
berbeza antara kaum. Sekolah Melayu menekankan kemahiran menulis, membaca dan
mengira sekadar keperluan peringkat rendah sahaja. Manakala kurikulum sekolah
Cina dan India pula masing-masing berkiblatkan negeri asal mereka, sukatan
pelajaran serta buku-buku teks dan guru-guru yang mengajar juga telah dibawa
dari Negeri China dan India. Keadaan ini telah mengukuhkan lagi keadaan
keperibadian etnik yang telah sedia wujud. Sekolah Inggeris pula hanya dapat
dinikmati oleh orang-orang Cina dan India yang tinggal di bandar-bandar dan
sebilangan orang melayu yang terdiri daripada pembesar atau kerabat diraja.
Ketiadaan sistem pendidikan yang seragam ini menyukarkan semangat perpaduan
sukar dicapai. Pelajar langsung tidak berpeluang untuk bergaul dengan pelajar
atau etnik lain ini menyulitkan pembentukan persefahaman antara etnik.
Disebabkan sukatan pelajaran kaum cina dan india berasal dari negara asal maka
pemikiran anak-anak muda mereka berpaksikan kepada cara atau gaya hidup tempat
asal leluhur meraka. Melalui pendidikan ini juga pengaruh daripada kehidupan
dan adat resam serta merasakan kaum mereka lebih cemerlang wujud, sistem
pendidikan yang tidak seragam juga boleh mewujudkan perasaan prasangka dan
streotaip antara kaum. Keadaan ini menyebabkan sesetengah masyarakat dalam kaum
yang berbeza ini memandang rendah terhadap kaum lain.
Selain itu, Dasar Pelajaran Kebangsaan yang dirasmikan sebagai Ordinan Pelajaran
1957 telah dikecam oleh pelbagai pihak bukan Melayu . Ini kerana mereka
merasakan langkah itu terlalu mengutamakan bahasa Melayu, namun Kesatuan
Guru-Guru Melayu Semenanjung (KPGMS) pula tidak berpuas hati dengan
perlaksanaannya. Mereka berasa kecewa dengan sikap kerajaan yang tidak
menubuhkan sekolah menengah dan universiti yang menggunakan bahasa Melayu
sebagai bahasa pengantar pada awal 1958 sebagaimana yang telah dirancangkan
4.2.3 Perasaan Tidak Puas Hati Terhadap Hak
Istimewa Orang Melayu
PAP (People’s Action Party) telah secara lantang menyuarakan rasa tidak puas
hati terhadap apa yang disebut sebagai hak istimewa orang Melayu dalam
perlembagaan. Mereka mendakwa hak kaum-kaum lain telah diketepikan kononnya
mereka telah tersisih daripada keadilan. Oleh sebab itu menurut Jomo dalam
bukunya "Pembangunan Ekonomi dan Kelas Sosial di Semenanjung Malaysia
", isu sebenar yang mencetuskan peristiwa 13 Mei adalah perasaan tidak
puas hati terhadap hak istimewa orang Melayu. Pendeknya apa yang didakwa oleh
orang-orang Cina yang mereka terjejas oleh peruntukan hak istimewa orang Melayu
ini adalah sebagai alat semata-mata untuk mereka berlindung dan sebaliknya bagi
menarik perhatian dan sokongan ramai terutama menjelang pilihan raya 1964.
Menyedari akan bahayanya pengaruh majoriti Cina dari Singapura ini, Tunku telah
mengambil keputusan untuk memaksa Singapura keluar dari Malaysia pada 9 Ogos
1965 .
Namun keadaan ini tidak mematahkan semangat PAP untuk cuba membela nasib
orang-orang Cina di Tanah Melayu. Berikutan itu sebuah parti baru telah
ditubuhkan di Malaysia bagi mengambil alih fungsi PAP sebelum ini. Parti baru
itu diberi nama Parti Tindakan Demokratik (DAP). Menjelangnya pilihanraya 1969
parti DAP dan parti -parti pembangkang lain telah memainkan isu-isu sensitif
dan perkauman termasuk membangkitkan soal-soal ketidakadilan menyebabkan
perasaan tidak puas hati dan kegelisahan di kalangan rakyat menjadi bertambah.
Sebenarnya apa yang cuba dilakukan oleh parti-parti politik ini bertujuan untuk
mendapatkan kemenangan dalam pilihanraya, di mana mereka tidak mempedulikan
sentimen antara kaum yang boleh membahayakan itu.
4.2.4 Bahasa Melayu Sebagai Bahasa
Rasmi Negara
Isu bahasa juga tidak kurang pentingnya dalam
menyumbangkan faktor kepada peristiwa 13 Mei. Berikutan perisytiharan
kemerdekaan Tanah Melayu 1957, sebuah perlembagaan persekutuan telah dibentuk
yang antara lainnya menyatakan dengan jelas tentang kedudukan bahasa Melayu dan
bahasa Inggeris adalah sebagai bahasa rasmi negara. Selepas sepuluh tahun
merdeka kerajaan akan mengkaji semula tentang kedudukan bahasa Inggeris dengan
tujuan untuk mengugurkannya daripada status bahasa rasmi dan hanya bahasa
Melayu sahaja yang diiktiraf sebagai bahasa rasmi. Untuk mencapai tujuan itu,
pada 31 Ogos 1967 kerajaan telah mengadakan pelbagai kegiatan bagi tujuan
memperluaskan penggunaan bahasa Melayu . Antara kempen yang dijalankan ialah
Hari Bahasa Kebangsaan, Minggu bahasa Kebangsaan dan Bulan Bahasa Kebangsaan.
Pelaksanaan penggunaan Bahasa Kebangsaan telah dipelopori oleh Dewan Bahasa dan
Pustaka dengan dipimpim oleh Syed Nasir bin Ismail.
4.2.5 Perbezaan Agama Dan Budaya
Kaum Melayu sebahagian besarnya beragama Islam, kaum Cina beragama
Buddha manakala kaum India beragama Hindu. Di samping itu terdapat
juga yang beragama kristian. Setiap kaum juga mempunyai kebudayaan yang
tersendiri. Oleh sebab itu, masalah perpaduan ini wujud
bukannya bermula disebabkan agama yang berlainan,
sebaliknya akibat daripada sikap jahil terhadap
agama-agama lain sehingga banyak perkara
yang dilakukan secara tidak sengaja telah
menyinggung emosi penganut agama lain. Inilah punca
yang telah mengakibatkan berlakunya peristiwa 13 Mei 1969.
4.2.6 Masalah Ekonomi
Kegiatan ekonomi berbeza telah mewujudkan jurang pendapatan yang
berbeza antara kaum dan menimbulkan rasa
tidak puas hati dan persaingan ekonomi secara
tidak sihat. Ketidakseimbangan ini telah menyebabkan setiap kaum
saling mencemburui antara satu sama lain. Orang Melayu mencemburui
kemewahan dan kejayaan orang Cina manakala
orang Cina dan India mencemburui kelebihan orang
Melayu yang mendapat peluang perkhidmatan dalam sektor
pentadbiran.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan